De Uitstootvoorspeller: ligt de vermindering van uitstoot op koers?
Division Q, zusterbedrijf van Koppert Cress, ontwikkelde samen met Gibbs Analytics Consulting de Uitstootvoorspeller, een prognosetool voor toekomstige CO2e-reducties. De tool ondersteunt Koppert Cress bij het realiseren van hun ambitieuze reductiedoelstellingen: het bedrijf wil toe naar een klimaatpositieve bedrijfsvoering per 2026. Door de emissieberekeningen te koppelen aan de omzetverwachtingen kan Koppert Cress de impact van duurzaamheidsinspanningen inschatten. Via scenario’s kan het bedrijf de meest effectieve reductieroute bepalen.
Duurzaamheidsverslagen en CO2-rapportages inventariseren de emissies van het afgelopen jaar. En terugkijken is cruciaal om de grootste emissiehotspots in de bedrijfsvoering te identificeren. Maar om een ambitieuze reductiedoelstelling te realiseren, is juist vooruitkijken van belang.
Emissiereductie via zusterbedrijf Division Q
De glastuinbouwsector heeft als doel om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Koppert Cress wil daar op vooruitlopen. Het bedrijf zette al grote stappen om de eigen uitstoot te beperken ( ). Zo was het bedrijf al in 2010 een van de eerste grootschalige gebruikers van ledverlichting. Via zonnecollector Hortizon, aquathermie en de watergekoelde led-verlichting wordt warmte geoogst en ondergronds gebufferd met het WKO-systeem. Ook wordt gewerkt aan een aardwarmte-aansluiting. Daarnaast zorgen duurzamere productverpakkingen voor een lagere uitstoot en een hogere recyclebaarheid. Alle duurzaamheidsprojecten zijn ondergebracht bij zusterbedrijf Division Q, dat de footprint reduceert door eigen projecten en samenwerkingen in de keten.
Eerder dan 2040 klimaatneutraal
In samenwerking met Forliance stelt Koppert Cress jaarlijkse de eigen uitstoot vast. In 2023 kwam deze op 23.252 ton CO2e (scope 1, 2 en 3). Het bedrijf stelt zich tot doel om de emissies, inclusief scope 3, in 2036 te reduceren tot 1. . Belangrijke componenten zijn de teelt in 10 ha hightech kas , en vanwege de wereldwijde markt transport en verpakking. “Er zal altijd enige uitstoot blijven”, geeft Division Q-directeur Bart van Meurs aan. “Maar we hebben als doel om die tot het uiterste minimum te beperken. Vanaf 2026 gaan we onze uitstoot intern beprijzen. Daarmee wordt de business case van reducerende maatregelen sneller interessant. Een duurder proces, maar op de langere termijn verdient de versnelde reductie zich weer terug.”
De 5 reductiethema’s van Koppert Cress
Onderweg naar fossielvrije teelt onderscheidt Koppert Cress vijf thema’s. Het thema water is weliswaar niet CO2-footprintgerelateerd, maar is een thema dat steeds belangrijker wordt.
- Fossiel nihil
Reductie van het gebruik van fossiele brandstoffen. - Inpakken en wegwezen
Reductie van de impact van verpakkingen en transport - KC x 2
Efficiënter gebruik van huidige productiefaciliteiten en het duurzaam uitbreiden ervan. - Watersnood
Efficiënt gebruik van water en reductie van emissies in water. - Papieren duurzaamheid
Analyse, rapportage en certificering op het gebied van duurzaamheid.
Verduurzamingstrajecten onderling vergelijken
Inmiddels lopen er 36 projecten met elk hun eigen impact op de voetafdruk, vaak ook meerdere projecten binnen hetzelfde thema. Elk project heeft daarbij een eigen roadmap. Maar wat is de gezamenlijke impact van deels overlappende projecten? Hoe vergelijk je de impact van overstappen op geothermie, waardoor de gaskraan dicht kan, met een project dat het gewicht van alle verpakkingen 10% reduceert? In hoeverre dragen die twee projecten samen bij aan het behalen van de emissiedoelen? En staat de impact van zo’n project in verhouding tot de kosten? Om die vragen sneller te kunnen beantwoorden schakelde Division Q de hulp van Gibbs Analytics Consulting in. Het resultaat van de samenwerking is de Uitstootvoorspeller, een tool die prognoses maakt van de verwachte CO2e-emissies.
Koppeling aan salesprognoses
De Emissievoorspeller is gekoppeld aan de afzetprognoses die Gibbs voor Koppert Cress maakt en sluit aan bij de jaarlijkse emissieberekeningen. Voor alle bedrijfsactiviteiten worden subprocessen gekwantificeerd, bijvoorbeeld de verbranding van aardgas of de gebruikte hoeveelheid verpakkingsmateriaal. In de tool worden de subprocessen meegenomen die gezamenlijk de overgrote meerderheid van de totale uitstoot veroorzaken. De vertaling naar CO2-equivalenten maakt processen onderling beter vergelijkbaar. Deze vertaling is gebaseerd op factoren uit officiële databases, zoals EcoInvent. Op basis van de verwachte hoeveelheid verkochte cressen schat de tool het aantal vervoerskilometers en de hoeveelheid verpakkingsmateriaal in.
Scenario’s doorrekenen
Om goed zicht te krijgen op de impact van alle projecten is het nodig om deze ook in onderlinge samenhang te kunnen beoordelen. Het is immers mogelijk dat verschillende projecten ‘dezelfde’ CO2 besparen. Bijvoorbeeld: de keus voor lichtere verpakkingen heeft minder impact wanneer voor het transport per vliegtuig (deels) wordt vervangen door de trein. Daarom kan de gebruiker voor elk project zelf diverse parameters instellen, zoals het gewicht en de samenstelling van de verpakkingen, de efficiëntie van de kas of het transportmiddel waarmee de cressen geëxporteerd worden. Aan de hand van een startdatum kan het project op de tijdlijn worden geplaatst. Een scenario bevat een aantal projecten en een set gekozen parameters.
Voorbeeld: geothermie en verpakking
Aan de hand van scenario’s kan de gebruiker bijvoorbeeld onderzoeken hoeveel de overstap naar geothermie zou besparen, maar ook hoeveel het oplevert als de verpakkingen 10% lichter worden. De onderstaande figuur komt direct uit de tool en toont de verwachte uitstoot voor de komende vijf jaar bij deze projecten.
De rode lijn fungeert als benchmark: hij toont de verwachte uitstoot zonder nieuwe CO2e reducerende maatregelen. De stippellijn toont de emissiedoelen van Koppert Cress. In het blauw is het effect van de overstap naar geothermie vanaf 2025 te zien. In het grijs zien we het effect van 10% lichtere verpakkingen. Groen toont de combinatie van geothermie vanaf 2025 en lichtere verpakkingen samen. In dit voorbeeld beïnvloeden de twee projecten elkaars uitstoot niet.
Reductiestrategie doorrekenen
Bart van Meurs is enthousiast over de tool: “Aan de hand van scenario’s kunnen we onze prognoses aanscherpen. Zo kunnen we zien of we op koers liggen met onze doelstellingen en voor welk onderdeel we ons wellicht harder moeten inzetten dan bedacht. De flexibel te definiëren scenario’s geven ons een soort realtime inzicht in onze uitstoot voor de komende jaren én het bijbehorende kostenplaatje zorgt dat we gericht in duurzaamheid investeren.”
Meer dan emissiereductie
Naast de emissiereductietrajecten initieert en realiseert Division Q ook andere duurzame innovatieprojecten voor Koppert Cress. Daarbij wordt ook intensief samengewerkt met ketenpartners en start-ups. De afgelopen jaren hebben o.a. PATS (drones), Thermeleon (warmtebatterijen), PAR+ (coating) en BBBLS (isolatie) hun innovaties bij Koppert Cress getest en opgeschaald. Division Q streeft er naar om bewezen innovaties door te ontwikkelen tot marktproducten, zodat ook andere bedrijven hiervan kunnen profiteren.
Het lastigst te tackelen: scope 3-emissies
Veel bedrijven hebben redelijk zicht op hun scope 1- en scope 2-emissies: de directe en indirecte CO2-uitstoot van de eigen organisatie. De scope 3-emissies zijn significant in omvang, maar zijn ook het lastigste om grip op te krijgen. Dit zijn emissies door derden, die het gevolg zijn van de activiteiten van de eigen onderneming. Of anders gezegd: de scope 1-emissies van alle andere partijen binnen de waardeketen. En dat betekent dat je als organisatie geen directe invloed op deze uitstoot kunt uitoefenen. Denk bijvoorbeeld aan productie van ingekochte goederen, ingehuurde activiteiten, transport van uitbestede productie of afvalverwerking, zakelijk (vlieg)verkeer en woon-werkverkeer. Om deze aan te pakken, is dus informatie en medewerking van toeleveranciers en/of afnemers nodig. Ook kan een hotspot kleiner worden omdat een leverancier zelf al aan uitstootreductie werkt. Bij Koppert Cress zijn de aankoop van verpakkingsmateriaal, transport en afvalverwerking zijn verantwoordelijk voor een flink deel van de footprint. Deze vallen weliswaar onder scope 3 maar zijn wel door eigen keuzes beïnvloedbaar.
